Aktualności

Naczelny Sąd Administracyjny wydał 4 lutego 2020 roku pięć wyjątkowo ważnych wyroków w sprawach dotyczących interpretacji prawa farmaceutycznego o tzw. 1%, kończących wieloletni spór aptek z inspekcją farmaceutyczną. Sprawę prowadziła i wygrała przed NSA kancelaria Duraj Reck i Partnerzy.

Wszystkie pięć spraw zakończonych wyrokami NSA dotyczyło interpretacji przepisu art. 99 ust.  3 Prawa Farmaceutycznego, który jednoznacznie stanowi, że nie można wydać zezwolenia podmiotom lub grupom kapitałowym prowadzącym więcej niż 1% aptek w województwie. Organy inspekcji farmaceutycznej od lat twierdziły jednak, że przepis ten obejmuje również zakaz prowadzenia aptek przez podmioty przekraczające 1% aptek w województwie w sytuacji, gdy uzyskały już zezwolenie na prowadzenie apteki. Skutek taki jednak nie wynika z przepisów prawa. Na tym tle organy Inspekcji Farmaceutycznej wszczynały wobec podmiotów prowadzących apteki postępowania w przedmiocie cofnięcia zezwolenia.

Powyższe wyroki rozstrzygają również jednoznacznie kwestię przejścia zezwolenia w ramach sukcesji uniwersalnej przy połączeniach spółek, dokonanych przed dniem 25 czerwca 2017 roku, czyli przed wejściem w życie noweli prawa farmaceutycznego pod hasłem „Apteka dla Aptekarza”. NSA w uzasadnieniu wydanych wyroków dobitnie podkreślił, że wyłączenie sukcesji uniwersalnej wynikającej z art. 494 KSH, w odniesieniu do zezwoleń na prowadzenie aptek, nastąpiło dopiero z chwilą wejścia w życie ww. nowelizacji, a skoro tak, to skutek taki nie mógł następować przed wejściem w życie ww. nowelizacji. Ta konstatacja NSA również posiada kolosalne znaczenie dla praktyki organów inspekcji farmaceutycznej, które cofały, a nawet stwierdzały wygaśnięcie, zezwoleń na prowadzenie aptek, przejętych przez inne spółki na podstawie art. 494 KSH.

W końcu trzeba zauważyć, że NSA zwrócił uwagę na jeszcze jeden aspekt, a mianowicie brak konieczności wydawania decyzji deklaratoryjnych o zmianie zezwolenia w przypadku zmian zachodzących z mocy samego prawa, takich jak połączenie spółek. To bardzo istotne stanowisko, gdyż organy inspekcji farmaceutycznej nie tylko niezasadnie pobierały opłaty za zmianę zezwoleń, lecz w dodatku wydawały bezzasadne decyzje odmawiające przejścia zezwolenia z uwagi na naruszenie art. 99 ust. 3 Prawa Farmaceutycznego.

Wyroki wydane 4 lutego 2020 roku oznaczają, że organy Inspekcji Farmaceutycznej nie mają praw cofać ani wygaszać zezwoleń z uwagi na przekroczenie 1% aptek w województwie, zaś połączenia dokonane przed 25 czerwca 2017 roku skutkowały przejściem zezwoleń na prowadzenie aptek na spółki przejmujące