Aktualności

Choć od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego w sprawie karnej nie przysługuje już zwyczajny środek zaskarżenia (postępowanie sądowe w Polsce jest co do zasady dwuinstancyjne), istnieje możliwość jego zaskarżenia poprzez wniesienie tzw. nadzwyczajnego środka zaskarżenia w postaci kasacji do Sądu Najwyższego.

Podstawą do wniesienia kasacji w sprawie karnej może być rażące naruszenie prawa, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na treść orzeczenia, a także uchybienia wymienione w art. 439 k.p.k., czyli tzw. bezwzględne przyczyny uchylenia orzeczenia (takie jak brak podpisania wyroku przez którąkolwiek z osób biorących udział w jego wydaniu czy wystąpienie negatywnej przesłanki procesowej w postaci przedawnienia karalności).

Jednakże ustawodawca wprowadził istotne ograniczenie przedmiotowe w możliwości wnoszenia kasacji na korzyść oskarżonego, bowiem postanowił, że jest to możliwe wyłącznie w sprawach, w których skazano oskarżonego na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania (a więc nie w przypadku warunkowego umorzenia postępowania, skazania na grzywnę, karę ograniczenia wolności lub karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania), chyba że zarzuca się wyrokowi uchybienie z art. 439 k.p.k.

Co jednak niezmiernie istotne, wskazane ograniczenie co do rodzaju wymierzonej kary nie dotyczy kasacji wnoszonej przez Rzecznika Praw Obywatelskich.

W jednej ze spraw prowadzonych przez Kancelarię Duraj Reck i Partnerzy klientka Kancelarii została prawomocnie skazana za czyn z art. 270 § 1 k.k. na karę grzywny. Nie zgadzając się z wyrokiem sądu odwoławczego, który nie podzielił zarzutów podnoszonych w apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji, prawnicy Kancelarii zwrócili się do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o wniesienie kasacji na korzyść skazanej. We wniosku dokonano gruntownej analizy prawnej i przedstawiono Rzecznikowi argumenty, które świadczyły o tym, że doszło do rażącego naruszenia prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich podzielił stanowisko Kancelarii i – bazując na przedstawionej przez nią analizie prawnej – wniósł kasację na korzyść naszej klientki.

Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2016 r. (IV KK 405/15) Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok oraz uniewinnił oskarżoną od przypisanego jej czynu, a nadto stwierdził, że wniesiona kasacja jest oczywiście zasadna. Okazało się więc, że podnoszona przez nas argumentacja była słuszna.

Należy również dodać, że z podobnym wnioskiem można zwrócić się także do Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego (który  dodatkowo, jako jedyny podmiot, w sprawach o zbrodnie jest uprawniony do wniesienia kasacji z powodu niewspółmierności kary), oraz do Rzecznika Praw Dziecka, jeżeli poprzez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia praw dziecka. Warto zaznaczyć także, że złożenie stosownego wniosku z prośbą o wniesienie kasacji nie podlega żadnej opłacie.