Blog
Automatyczne umorzenie udziałów w spółce z o.o.
Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują dwa tryby umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Zasadniczo wyróżniamy dobrowolne umorzenie po wyrażeniu zgody przez wspólnika oraz przymusowe umorzenie udziałów. Jednym z rodzajów umorzenia przymusowego jest umorzenie na wypadek wystąpienia określonego zdarzenia. Taki rodzaj umorzenia nazywany jest umorzeniem automatycznym. Istotę przedmiotowej instytucji przedstawiamy w niniejszym wpisie.
Jak wspomniano w tytule automatyczne umorzenie udziałów jest rodzajem umorzenia przymusowego, następującego bez zgody wspólników. Podstawa prawna umorzenia uregulowana została w art. 199 kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z treścią ust. 4 przedmiotowego przepisu, umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników. Wówczas zastosowanie znajdują przepisy prawa regulujące umorzenie przymusowe.
Umorzenie udziałów – katalog zdarzeń
Katalog zdarzeń, których wystąpienie powoduje udziałów umorzenie powinien być precyzyjnie określony w umowie spółki. Niedopuszczalna jest procedura umorzenia automatycznego zdarzenia niewymienionego w treści umowy spółki. Jako przykład zdarzeń uzasadniających automatyczne umorzenia udziałów można wskazać:
- śmierć wspólnika,
- skazanie wspólnika prawomocnym wyrokiem skazującym,
- utrata przez wspólnika określonych kwalifikacji zawodowych.
Zaistnienie któregokolwiek z wymienionych w umowie spółki zdarzeń skutkuje automatycznym umorzeniem udziału wspólnika. W takiej sytuacji zgromadzenie wspólników nie jest obowiązane do powzięcia uchwały w przedmiocie umorzenia udziałów. Niemniej jednak, jeśli umorzenie udziałów nie następuje z czystego zysku, spółka (konkretnie za sprawą jej zarządu) powinna niezwłocznie powziąć uchwałę związaną z obniżeniem kapitału zakładowego spółki (o umorzony udział – jego wartość). W przypadku umorzenia z czystego zysku, taka uchwała nie będzie wymagana.
Wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi
Prawo jest w tym wypadku jednoznaczne. Wspólnikowi, którego udziały są umarzane zgodnie z opisywanym trybem przysługuje stosowne wynagrodzenie. Nie może być ono niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę, jaką wspólnicy mają przeznaczoną do podziału. W przypadku, gdy umorzenie następuje na skutek śmierci wspólnika wynagrodzenie zasadniczo przysługuje spadkobiercom wspólnika.
Zastosowanie i dobre praktyki
Omawiana instytucja jest często stosowana w spółkach z dużą ilością wspólników. Umorzenie automatyczne pozwala uniknąć patowych sytuacji, związanych np. z niezgłoszeniem się do spółki spadkobierców zmarłego wspólnika. Niezgłoszenie się spadkobierców wspólnika przez dłuższy czas od jego śmierci skutkowałoby w istocie tym że udziały byłyby nieaktywne. Powyższa sytuacja mogłaby również generować dodatkowe koszty obciążające spółkę, np. w związku z koniecznością przekazania dywidendy (przysługującej w związku z posiadanymi udziałami) do depozytu sądowego. Możliwość umorzenia udziałów na wypadek śmierci wspólnika i niezgłoszenia się jego spadkobierców w określonym czasie pozwala uniknąć tego rodzaju problemów.
Dowiedz się więcej, zachęcamy do kontaktu:
Siedziba kancelarii:
ul. Gliwicka 5, 40-079 Katowice
tel.: +48 32 253-90-11
+48 32 703-99-59
fax: +48 32 253-04-76
e-mail: office[at]durajreck.com
