Blog

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zakończyła w połowie kwietnia prace nad pierwszą transzą obejmującą około 200 zmian w Kodeksie postępowania cywilnego. Zmiany te mają na celu przywrócenie dobrych standardów postępowania cywilnego, które mają przyczynić się do zwiększenia efektywności sądów oraz skrócenia postępowań. W dużej mierze ma to być powrót o stanu prawnego obowiązującego przed 2019 rokiem, czyli sprzed głośnej i dużej nowelizacji zwaną „wielką reformą procedury cywilnej” oraz jej późniejszymi uzupełnieniami trwającymi do 2023 roku.

Plany zniwelowania odrębnego postępowania w sprawach konsumenckich

Projekt nowelizacji zakłada likwidację przepisów dotyczących odrębnego postępowania w sprawach z udziałem konsumentów. Komisja jasno wskazała, że rozwiązanie obowiązujące dotychczas okazało się nieskuteczne i nie jest zgodne z linią orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości UE. Komisja zakłada w dalszej kolejności – zlikwidowanie odrębnej procedury w sprawach gospodarczych, jednakże te zmian należy poprzedzić wprowadzeniem usystematyzowania ogólnych przepisów dotyczących organizacji postępowania oraz koncentracji materiału dowodowego.

Postępowanie odwoławcze – co dalej?

Projekt ustawy przewiduje powrót do kolegialnego orzekania w drugiej instancji – przy rozpoznawaniu apelacji, jak i zażaleń. Natomiast w postępowaniu uproszczonym ma pozostać orzekanie jednoosobowe. W stosunku do zażaleń, planowany jest powrót do uzasadniania z urzędu przez sąd postanowień zaskarżalnych wydawanych na posiedzeniu niejawnym. Zmiany przewidują również, uchylenie przepisów o zaskarżeniach poziomych na postanowienia sądu pierwszej instancji.

Nową propozycją Komisji jest wydłużenie terminów na złożenie apelacji oraz zażalenia. W aktualnym stanie prawnym, na złożenie apelacji mamy dwa tygodnie, natomiast na zażalenie – tydzień. Terminy obowiązujące w chwili obecnej są niestety terminami najkrótszymi na arenie europejskiej.  Proponowane zmiany to miesiąc na apelację i dwa tygodnie na zażalenie, co powinno ułatwić stronom składanie środków zaskarżenia.   

Podsumowanie i wnioski

Przedstawione stanowisko Komisji kodyfikacyjnej, jednoznacznie prowadzi do wniosku, że planowane zmiany mają wprowadzić powrót kolegialnych składów sędziowskich i jawnych posiedzeń w postępowaniach apelacyjnych. Termin do wniesienia apelacji wyniesie miesiąc, a na zażalenie dwa tygodnie. Nowelizacja ma zawierać m.in.  nową konstrukcję dotyczącą potrąceń oraz więcej uprawnień dla profesjonalnych pełnomocników co do składania i przyjmowania oświadczeń materialnoprawnych.   Zmiany te bez wątpienia stanowią postęp w zakresie wprowadzania dobrych standardów w postępowaniu cywilnym.