Blog

Coraz więcej osób i firm w Polsce decyduje się na korzystanie z odnawialnych źródeł energii inwestując np. w instalacje fotowoltaiczne. Proces inwestycyjny wiąże się jednak z koniecznością dopełnienia szeregu formalności wynikających z przepisów prawa, szczególnie w odniesieniu do urządzeń przeznaczonych do produkcji energii w celach dystrybucyjnych. W tym wpisie przedstawiamy kluczowe aspekty prawne w przedmiotowym zakresie.

Prawo budowlane

W świetle przepisów ustawy Prawo Budowlane, ogniwa fotowoltaiczne tworzące panele słoneczne są co do zasady urządzeniami budowlanymi (art. 3 pkt 7 prawa budowlanego). W przypadku instalowania takich urządzeń na obiektach budowlanych nie jest wymagane ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenie takiej inwestycji. Powyższe stanowisko, które nie rodziło wątpliwości po stronie prawników zostało dodatkowo potwierdzone przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. 

Należy jednak pamiętać, że w przypadku, gdy wysokość instalacji przekracza 3 metry, budowa instalacji podlega obowiązkowemu zgłoszeniu organowi administracji architektoniczno-budowlanej (art. 30 ust. 1 pkt 3) lit b) prawa budowlanego). Z kolei obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę aktualizuje się w przypadku urządzeń, których moc przekracza 50 kW (art. 29 ust. 2 pkt 16) prawa budowlanego).

Zmiana przepisów ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii

Znowelizowana ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii wprowadziła nowe limity mocy dla poszczególnych instalacji fotowoltaicznych. Zmianie uległa maksymalna moc dla mikroinstalacji fotowoltaicznej, które obecnie wynosi 50 kW. W odniesieniu do małych instalacji fotowoltaicznych zakres mocy zawiera się obecnie w przedziale od powyżej 50 kW do maksymalnie 500 kW. Zarówno mikro jak i małe instalacje nie wymagają uzyskania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej. 

Wytwarzanie energii w celach komercyjnych

Montaż paneli słonecznych do celów własnych nie wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy. Inaczej jest w przypadku tzw. instalacji produkcyjnych, czyli realizowanych w celu wytwarzania energii i dalszej jej dystrybucji. W takiej sytuacji konieczne będzie uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. W orzecznictwie przyjęło się ponadto, że uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla instalacji produkcyjnych uzależnione jest od spełnienia przez tę inwestycję zasady dobrego sąsiedztwa/kontynuację zabudowy. 

Dofinansowanie ze środków publicznych 

Inwestycje w odnawialne źródła energii podlegają dofinansowaniu ze środków unijnych (powyższe wynika m. in. z tego, że wymogi unijne nakładają na Polskę obowiązek zapewnienia OZE udziału do 15% w rynku pozyskiwania energii). W tym celu utworzono liczne programy wsparcia, takie jak:

• • program PROSUMENT – przeznaczony przede wszystkim dla osób fizycznych. Najważniejszym jego celem jest redukcja emisji CO2. Beneficjent programu ma szanse na uzyskanie redukcji kosztów inwestycji do 40 proc.;
• • program BOCIAN – przeznaczony przede wszystkim dla przedsiębiorców, dotyczy instalacji o mocy nie mniejszej niż 40kW i maksymalnie 1 mW. Warunkiem uczestnictwa jest to, aby inwestycje nie przekraczały 10-krotności mocy zainstalowanej dla każdego ze źródeł OZE. Uczestnictwo w programie pozwala na uzyskanie pożyczki do wysokości 85 proc. kosztów inwestycji;
• • Regionalne Programy Operacyjne – podział środków przeznaczonych na realizację tego programu następuje na szczeblu wojewódzkim. Udzielenie wsparcia uzależnione jest od decyzji jednostki terytorialnej. Większość środków w ramach tego programu pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Fotowoltaika a ulgi podatkowe

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 grudnia 2018 r., od 1 stycznia bieżącego roku osoby fizyczne od podstawy podatku dochodowego mogą odliczyć wydatki poniesione m.in. na ogniwa fotowoltaiczne wraz z osprzętem, a także za ich montaż. Odliczenie nie może przekroczyć kwoty 53 tys. zł, a kwota odliczenia nieznajdująca pokrycia w rocznym dochodzie podatnika będzie podlegać odliczeniu w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. 

Przepisy rozporządzenia (nazywanego w mediach ulgą termomodernizacyjną) pozwalają również odliczyć koszt termomodernizacji budynku wraz z materiałami budowlanymi, wymianę źródła ogrzewania (nie tylko wymianę pieca, ale również montaż pompy ciepła), a także koszty wszystkich usług związanych z uruchomieniem i termomodernizacją budynku.

Autor:

Bartosz Karbowski – adwokat, kancelaria Duraj Reck i Partnerzy.