Blog

Wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego uregulowany jest w art. 38-45 ustawy o obywatelstwie polskim z 2 kwietnia 2009 roku i dotyczy osób, które utraciły je przed 1 stycznia 1999 roku m.in. w sposób przymusowy lub też były zobligowane do jego zrzeczenia się albo którym po prostu zostało one odebrane, a jednocześnie nie walczyły po stronie Państwa Osi oraz nie działały na szkodę Polski i nie stanowią zagrożenia dla obronności kraju. Jak wypełnić i złożyć wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego?

Określenie w konkretnym przypadku, czy wniosek o przywrócenie obywatelstwa będzie uwzględniony zależy od indywidualnych okoliczności konkretnej sprawy. Wniosek składany jest na formularzu, do którego załączyć należy:

1) dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo,

2) dokumenty potwierdzające zmianę imienia i nazwiska, jeżeli takie nastąpiły,

3) posiadane dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego,

4) fotografię osoby objętej wnioskiem.

Wzór wniosku określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 8 maja 2012 r. w sprawie wzoru formularza wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego oraz fotografii dołączanej do wniosku, które można znaleźć tutaj: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2012/pozycja/501.

Krok po kroku – jak wypełnić wniosek?

Na pierwszej stronie wskazujemy dane osobowe na temat wnioskodawcy – tj. nazwisko, nazwisko rodowe, imię (imiona), imię i nazwisko ojca, imię i nazwisko rodowe matki, data urodzenia, płeć (m/k), miejsce urodzenia ze wskazaniem miejscowości i państwa, posiadane obywatelstwo, stan cywilny (np. żonaty, mężatka) oraz numer PESEL (jeśli został nadany), a także naklejamy fotografię – nieuszkodzoną, kolorową, o wymiarach 4,5 cm × 3,5 cm, wykonaną w ciągu ostatnich 6 miesięcy na jednolitym jasnym tle, mającą dobrą ostrość oraz pokazującą wyraźnie oczy i twarz, od wierzchołka głowy do górnej części barków, tak aby twarz zajmowała 70-80 proc. fotografii. Zdjęcie musi przedstawiać osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, patrzącą na wprost z otwartymi oczami, nieprzesłoniętymi włosami, z naturalnym wyrazem twarzy i zamkniętymi ustami. Osoba z wrodzonymi lub nabytymi wadami wzroku może dołączyć do wniosku fotografię przedstawiającą ją w okularach z ciemnymi szkłami, a osoba nosząca nakrycie głowy – zgodnie z zasadami swojego wyznania – fotografię przedstawiającą ją w nakryciu głowy. Nakrycie głowy nie może zakrywać jednak ani zniekształcać owalu twarzy. Ponadto we wniosku wskazujemy miejsce i dzień złożenia wniosku (np. Tokio, 2020/12/12).

Z kolei na drugiej stronie wskazujemy adres zamieszkania, obejmujący Państwo (jeżeli mieszkamy za granicą), województwo (jeśli mieszkamy w kraju), miejscowość, kod pocztowy, ulicę, numer domu oraz mieszkania, a także numer telefonu kontaktowego.

Następnie składamy oświadczenie, że posiadaliśmy w przeszłości obywatelstwo polskie oraz staramy się opisać jak najdokładniej okoliczności jego utraty (np. zostało nam odebrane w okresie PRL ze względu na wyjazd za granicę na stałe albo utraciliśmy je niegdyś ze względu na zawarcie małżeństwa).

Natomiast na stronie trzeciej podajemy nasz ostatni adres zamieszkania w Polsce, przed utratą obywatelstwa (województwo, miejscowość, kod pocztowy, ulica, numer domu/mieszkania).  Przede wszystkim jednak przedstawiamy w formie opisu swój życiorys. Szczególnie należy zwrócić uwagę na okoliczności, które dotyczą utraty polskiego obywatelstwa (np. w 1970 roku wyjechałem do RFN i w związku z tym zostałem zmuszony do zrzeczenia się obywatelstwa). To ta część wniosku, która ma służyć do wykazania, że dana osoba m.in. nie zagraża bezpieczeństwu Polski, co stanowi główną przyczynę do odmowy przywrócenia obywatelstwa.

Na ostatniej, czwartej stronie, dołączamy załączniki do wniosku. Wśród nich musza się znaleźć:

1) dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo – np. aktualny dowód osobisty lub paszport,

2) dokumenty potwierdzające zmianę imienia i nazwiska, jeżeli takie nastąpiły – chodzi tutaj przede wszystkim o akty stanu cywilnego,

3) posiadane dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego,

4) fotografię osoby objętej wnioskiem – zatem potrzebne są dwie fotografie o tych samych parametrach – jedna jest do naklejenia na pierwszą stronę, a drugą należy załączyć do wniosku.

Ponadto, nie należy zapominać o załączeniu do wniosku uiszczenia opłaty skarbowej (dla osób zamieszkujących w Polsce) lub konsularnej (dla osób zamieszkujący zagranicą). Jeżeli wniosek składamy przez pełnomocnika, należy załączyć odpis dokumentu pełnomocnictwa oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (aktualnie 17 złotych). Mimo iż przepisy ustawy o obywatelstwie polskim wprost o tym nie mówią, do dokumentów sporządzonych w innym języku niż język polski należy załączyć tłumaczenie przysięgłe tych dokumentów na język polski. Następnie wpisujemy datę w formacie RRRR-MM-DD, czyli np. 2020/05/11 oraz podpisujemy się odręcznie na wniosku. Punktu F. „Potwierdzenie przyjęcia wniosku” oraz całej strony piątej nie wypełniamy.

Gdzie złożyć wniosek i jakie opłaty należy wnieść?

Osoby mieszkające w kraju składają one wniosek bezpośrednio do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, czyli obecnie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dla osób zamieszkujących w Polsce obowiązuje aktualnie opłata skarbowa od wniosku w wysokości 219 złotych. W przypadku osób przebywających zagranicą, wniosek składa się do właściwego polskiego konsulatu i wysokość opłaty wynika z właściwych opłat konsularnych danego konsulatu. Powinna ona odpowiadać kwocie 40 euro, w przeliczaniu na walutę danego kraju.

Jak zakończy się postępowanie?

Decyzję o przywróceniu obywatelstwa wydaje minister właściwy do spraw wewnętrznych – niezależnie od tego, czy złożyliśmy wniosek w Polsce czy zagranicą. W przypadku decyzji odmownej, można złożyć wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy. Po kolejnej niekorzystnej decyzji, można złożyć skargę do Sądu Administracyjnego.

Autor:

Paweł Połukord – LL.M. (Heidelberg), kancelaria Duraj Reck i Partnerzy