Blog

Celem niniejszego wpisu jest przedstawienie oraz porównanie zasad dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta funkcjonującego w dwóch porządkach normatywnych – Wielkiej Brytanii (z uwzględnieniem Szkocji) oraz Polski. Dostęp do dokumentacji medycznej stanowi jedno z naczelnych praw pacjenta, co zostało wyrażone w obydwu porządkach prawnych. Ratio legis tak ukształtowanych uregulowań wyraża się w znaczeniu dokumentacji medycznej dla sprawnego procesu leczenia, jak i prawie jednostki do samostanowienia.

W prawie brytyjskim dostęp do dokumentacji medycznej pacjenta regulują dwa akty prawne: Access to Health Records Act z 1990 r. oraz Data Protection Act z 1998 r. Z kolei w prawie polskim naczelnym aktem normatywnym w obszarze dostępu do dokumentacji medycznej jest ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. 

W obydwu porządkach prawnych zakres przedmiotowy danych, do których ma dostęp pacjent obejmuje praktycznie wszystkie jego dane medyczne. Ponadto w Wielkiej Brytanii wyróżnia się tzw. Emergency Care Summary, czyli dokument zawierający podstawowe dane pacjenta przydatne podczas nagłej interwencji medycznej. Podobnie została uregulowana kwestia wyrażenia zgody na wystąpienie z wnioskiem o udostępnienie dokumentacji. Co do zasady, podmiotem uprawnionym jest pacjent lub osoba upoważniona przez pacjenta, natomiast w sytuacjach braku możliwości wyrażenia zgody przez pacjenta, prawo to przysługuje przedstawicielowi ustawowemu pacjenta. W odniesieniu do małoletnich dzieci, decyzję podejmują ich przedstawiciele ustawowi.

Diametralnie odmiennie przedstawia się natomiast problematyka trybu udostępniania dokumentacji medycznej. Zaaprobować w tym względzie należy unormowania krajowe, które nie przewidują wymaganej formy dla złożenia wniosku o udostępnienie dokumentacji medycznej. W orzecznictwie zaznacza się przy tym, iż wprowadzania wymogu złożenia wniosku na piśmie jest praktyką naruszającą zbiorowe prawa pacjentów. Ustawodawca krajowy nakazuje ponadto niezwłoczne udostępnianie dokumentacji. Z kolei w prawie brytyjskim obowiązuje dowolność formy, jednakże pracownik służby zdrowia może odmówić udostępnienia dokumentacji medycznej w sytuacji złożenia wniosku w formie innej niż pisemna. Oznacza to, że brak dochowania formy pisemnej nie oznacza bezwzględnego braku skuteczności wniosku, może on bowiem być załatwiony pozytywnie, jednakże sprzeciw pracownika służby zdrowia neutralizuje żądanie wniosku. Dodatkowo nawet w przypadku poprawnego złożenia wniosku, wraz z wszystkimi wymaganymi danymi, termin oczekiwania na udostępnienie dokumentacji medycznej wynosi aż do 40 dni.

Reasumując, polski oraz brytyjski porządek prawny różnią się dość istotnie w zakresie uregulowań prawnych w przedmiocie dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta. Co jednak istotne, podstawowe założenia obydwu systemów prawa medycznego, takie jak zakres podmiotowy osób uprawnionych do dostępu do dokumentacji medycznej, są spójne.