Blog

1Wybierając środek komunikacji zwracamy uwagę nie tylko na cenę, ale przede wszystkim –czas dotarcia do wybranego miejsca. Jednym z najczęściej wybieranych środków transportu jest pociąg. Doświadczenie życiowe pokazuje jednak, że pociągi nie są niezawodne i nie zawsze przyjeżdżają na czas. Zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym potrafią mocno utrudnić życie pasażerom. Jeden z portali informacyjnych podał swojego czasu, że rekordowe opóźnienie pociągu wyniosło 1100 minut. Co w takiej sytuacji może zrobić poszkodowany pasażer?

Z pomocą przychodzi Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym.

Uprawnienia pasażera

Przede wszystkim pasażer otrzymuje wybór pomiędzy:

• zwrotem pełnego kosztu biletu na warunkach, na jakich został opłacony, za część lub części niezrealizowanej podróży oraz za część lub części już zrealizowane, jeżeli taka podróż jest już bezcelowa w kontekście pierwotnego planu podróży, wraz z zapewnieniem w odpowiednich przypadkach połączenia powrotnego do miejsca wyjazdu w najbliższym dostępnym terminie;
• kontynuacją lub zmianą trasy podróży, przy porównywalnych warunkach przewozu, do miejsca docelowego w najbliższym dostępnym terminie;
• kontynuacją lub zmianą trasy podróży, przy porównywalnych warunkach przewozu, do miejsca docelowego w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera.

W praktyce oznacza to, że podróżny może zmienić swoje plany, rezygnując z wybranego transportu i domagać się zwrotu całkowitego kosztu biletu. Może także zwrócić się do przewoźnika o wydanie biletu na inną trasę prowadzącą do wybranego wcześniej miejsca na pierwszy możliwy termin lub wybrany termin późniejszy, jak również ma możliwość kontynuowania podróży zaplanowaną trasą pomimo opóźnienia.

Jeżeli pasażerowi zależy na dalszej podróży zaplanowaną trasą do miejsca przeznaczenia wówczas, nie tracąc prawa do przewozu, może on zażądać od przedsiębiorstwa kolejowego odszkodowania za opóźnienie.

Wysokość odszkodowania

Minimalna kwota odszkodowania wynosi:

• 25 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut;
• 50 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut lub więcej.

Odszkodowanie jest zatem należne w przypadku spełnienia podstawowej przesłanki, jaką jest minimalny czas opóźnienia pociągu w dojeździe do stacji przeznaczenia (60 minut) oraz pisemnego wystąpienia do przewoźnika w drodze reklamacji. Reklamację dotyczącą niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu należy złożyć nie później niż przed upływem 1 roku od daty podroży.

Dodatkowo należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 17 ust. 3 wskazanego wyżej rozporządzenia, odszkodowanie za opóźnienie wypłacane jest wyłącznie w sytuacji, gdy wielkość danej rekompensaty przekracza minimalny próg, poniżej którego odszkodowanie nie jest wypłacane. W Polsce wynosi on 4 euro.

Jak ponadto podaje Urząd Transportu Kolejowego, odszkodowanie przysługuje wyłącznie w odniesieniu do opóźnień krajowych pociągów dalekobieżnych kategorii Express Intercity Premium (EIP), Express InterCity (EIC), InterCity (IC), Twoje Linie Kolejowe (TLK), interREGIO (IR) oraz wszystkich międzynarodowych w przejazdach pomiędzy krajami UE.

Zasady wypłacania odszkodowania

Wypłata odszkodowania następuje w ciągu miesiąca od złożenia wniosku o odszkodowanie. Odszkodowanie może zostać wypłacone w postaci kuponów lub innych usług, jeżeli ich warunki są elastyczne (szczególnie w odniesieniu do okresu ważności oraz miejsca docelowego). Jeżeli jednak pasażer chce otrzymać odszkodowanie w formie pieniężnej, wówczas koniecznie musi zaznaczyć we wniosku żądanie zwrotu pieniędzy za przejazd.

Pasażerowie mają prawo do częściowego zwrotu ceny biletu niezależnie od przyczyny opóźnienia pociągu, a zatem nawet w przypadku, gdy opóźnienie spowodowane jest działaniem siły wyższej.

Po wyczerpaniu drogi reklamacyjnej u przewoźnika, skargę na przewoźnika można wnieść do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.

Zwolnienie z odpowiedzialności

Istnieją jednak pewne sytuacje, kiedy pomimo opóźnienia pasażer nie otrzyma odszkodowania. Będzie to miało miejsce wówczas, gdy pasażer został poinformowany o opóźnieniu przed zakupem biletu lub jeżeli opóźnienie w wyniku kontynuacji podróży innym połączeniem lub poprzez zmianę trasy jest krótsze niż 60 minut. Dodatkowo należy pamiętać, że przedstawionych powyżej regulacji prawnych nie stosuje się do miejskich, podmiejskich i regionalnych kolejowych przewozów osób.

Zgodnie z informacją zawartą na stronie internetowej Urzędu Transportu Kolejowego wyłączenie to dotyczy zatem pociągów osobowych wszystkich przewoźników samorządowych, z wyjątkiem pociągów dalekobieżnych spółki Koleje Mazowieckie – „Słoneczny” (Warszawa – Gdynia – Warszawa) i „Dragon” (Warszawa – Kraków – Warszawa), pociągów Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej kursujących na trasie Łódź – Warszawa oraz pociągów dalekobieżnych Arrivy RP.

Autor:

Dominika Solipiwko – prawnik, kancelaria Duraj Reck i Partnerzy