Blog

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku ujawniania wykroczenia polegającego na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości w terenie zabudowanym o więcej niż 50 km/h lub przewożenia większej niż dopuszczalna ilości osób, starosta wydaje decyzję administracyjną o czasowym zatrzymaniu prawa jazdy. Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

Do chwili ogłoszenia wyroku Trybunału (13 grudnia 2022 roku, sygn. akt K 4/21), podstawą wydania takiej decyzji była w każdym przypadku informacja przekazywana przez organ kontroli ruchu drogowego (najczęściej Policję) o ujawnieniu wykroczenia.

Przepisy w tym zakresie budziły wątpliwości konstytucyjne, z uwagi na to, że kierowca zasadniczo pozbawiony był możliwości podjęcia „obrony” w postępowaniu administracyjnym przed starostą i nie mógł przedstawiać dowodów przemawiających na swoją korzyść.

Trybunał w uzasadnieniu wyroku wskazał jednak, że niezgodność z Konstytucją obejmuje sytuacje, w której kierowca kwestionuje fakt popełnienia wykroczenia, a mimo tego, starosta obowiązany był obligatoryjnie wydać decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy wyłącznie na podstawie informacji przekazanej przez Policję.

Zdaniem Trybunału wyrok nie obejmuje natomiast sytuacji, w której kierowca przyjął mandat karny, bowiem uznał tym niejako swoją odpowiedzialność. Takie stanowisko rodzi jednak wątpliwości z uwagi na to, że postępowanie administracyjne (prowadzone przez starostę) i postępowanie karne (zakończone „przyjętym” mandatem karnym) to dwa oddzielne postępowania. Jakkolwiek przyjęcie mandatu karnego kredytowanego stanowi niejako uznanie przez kierowcę swojej odpowiedzialności i grzywny, tak kierowca może kwestionować przykładowo jakość dokonanego pomiaru prędkości i twierdzić, że nie doszło do jej przekroczenia o ponad 50 km/h, a zatem nie ziściła się przesłanka zatrzymania prawa jazdy.

W świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego i jego uzasadnienia, obecnie nie budzi wątpliwości, że niekonstytucyjność dotyczy kierowców, którzy nie przyjęli mandatu. W odniesieniu do kierowców, którzy przyjęli mandat sytuacja nie jest jednoznaczna. Zważając  jednak na to, że wyrok został wydany niedawno, brakuje na razie praktyki organów administracji (starostów), czy interpretacji dokonanych przez sądy administracyjne. Najprawdopodobniej z biegiem czasu pojawią się decyzje i orzeczenia sądów w tym zakresie, natomiast obecnie warto podjąć próbę dochodzenia swoich praw przed starostą, a następnie – Samorządowym Kolegium Odwoławczym i Wojewódzkim Sądem Administracyjnym.